Tips voor een heldere navigatie
Artikel, in iets gewijzigde vorm geplaatst op ZIBB.nl, februari
2005
Op een website kunt u van alles aanbieden. Informatie, producten,
diensten, bestelmogelijkheden, wat al niet… Maar kan de bezoeker
het ook vinden? En: weet hij wàt hij er kan vinden? Want wat
hij niet kent, zal hij ook niet zoeken. Wat kunt u doen om uw
waar goed in beeld te brengen?
Hoe zoeken en kijken uw bezoekers?
Hou rekening met het gedrag van uw bezoekers. Zij kijken meestal
haastig en slordig. Zij lezen nauwelijks (tenzij ze hebben gevonden
waarnaar ze op zoek zijn). Zij scannen de aangeklikte pagina's
en zien vooral wat prominent in beeld komt. Vervolgens klikken
ze verder.
Webbezoekers bekijken vooral het midden van het scherm (het
inhoudelijk deel). Navigatiebalken links en bovenin worden ook
bekeken, maar al een stuk minder. De rechter- en onderkant van
het scherm worden zelfs niet of nauwelijks gezien. Dit blijkt
uit onderzoek naar de manier waarop mensen websites bekijken
en komt overeen met observaties tijdens het testen van websites
bij gebruikers.
Bezoekers scrollen weinig, tenzij ze vermoeden dat het gezochte
verderop de pagina staat. Zo lang ze zoekend over de site surfen,
zien ze dus meestal alleen de beginschermen van de pagina's.
De informatie daar moet hen verder helpen.
Homepage: zet het belangrijste in de etalage
De homepage is vaak de meest bezochte pagina van uw site. Omdat
het zo moeilijk is de inhoud van de site goed in beeld te brengen,
moet de homepage daar optimaal op zijn ingericht. Niet alleen
via de knoppen in de navigatiebalken, ook het midden van het
scherm moet duidelijk maken wat de site biedt. Alles wat rechts
in beeld staat of wat alleen na scrollen verschijnt, wordt door
vele bezoekers nooit gezien.
Producten en diensten voorop
Al te vaak presenteert een bedrijf of instelling vooral zichzelf
en niet de informatie, producten en/of diensten. Die staan er
wel op, maar komen niet direct in beeld. Of de site weerspiegelt
de structuur van het bedrijf, bijvoorbeeld de afdelingen. De
bezoeker komt vooral voor de inhoud, dus díé moet goed in beeld
worden gebracht. Zorg ook dat men kan zien waar men u kan vinden
of bereiken. En geef informatie over het bedrijf of organisatie
onder een duidelijke knop.
Nieuws op de homepage: liever niet
Wees terughoudend met het geven van nieuws op de homepage:
bezoekers zijn daar lang niet altijd in geïnteresseerd. Vaak
kunt u de ruimte die het inneemt beter gebruiken voor het in
beeld brengen van andere onderdelen van de website. Ga er niet
te snel van uit dat bezoekers voor nieuws terugkomen. Zij doen
dit alleen als het echt in hun belang is.
Als u nieuws op de homepage plaatst, doe dat dan met duidelijke,
korte koppen en hooguit drie regels tekst per item. Geen plaatsen
en data, die komen in het nieuwsbericht zelf. Gebruik dus zo
min mogelijk ruimte voor dit nieuws.
Navigatiebalk / knoppen
De meest voor de hand liggende plaats voor de navigatiebalk
is bovenin of links.
Geef elke knop een titel die duidelijk maakt naar welke informatie,
producten of diensten hij leidt. Bezoekers klikken bijna uitsluitend
op knoppen die daar glashelder over zijn. Knoppen als 'informatie'
of 'algemeen' kunnen van alles betekenen, en zijn dus onvoldoende
duidelijk.
Kijk ook uit met jargon, afdelingsnamen en voor de leek onduidelijke
productsoorten. Bedenk altijd of de onbekende bezoeker zich
er voldoende bij kan voorstellen.
Oriëntatie
Als de bezoekers verder surfen op de site, moeten ze zich steeds
goed kunnen oriënteren: waar zijn ze en waar kunnen ze naartoe?
Ideaal is een navigatiebalk die openklapt. Als de bezoeker op
een knop klikt, komen de subknoppen tevoorschijn. De bezoeker
blijft overzicht houden van de site of rubriek waarin hij zich
bevindt, de aangeklikte pagina en de andere pagina's binnen
dat deel van de site.
Ook een 'kruimelpad' doet goede diensten: bovenin het inhoudelijk
deel van de pagina wordt de weg aangegeven die van de homepage
tot de bewuste pagina leidt, met links naar de bovenliggende
niveaus, zoals boven dit artikel.
Overzicht inhoud secties
Als bezoekers op een knop klikken, moet de pagina die verschijnt
duidelijk maken wat in de bewuste sectie te vinden is. Anders
zien bezoekers waardevolle inhoud gemakkelijk over het hoofd.
De knoppen in de navigatiebalk maken vaak onvoldoende duidelijk
wat in de rubriek te vinden is, omdat er maar heel weinig letters
op een knop passen. Daarmee valt vaak geen compleet beeld van
de inhoud te geven.
Ook al omdat bezoekers vooral geneigd zijn naar het midden van
het scherm te kijken, moet dáár een overzicht
gegeven worden van de belangrijkste onderdelen van de (sub)rubriek,
mét links erheen.
Paginatitels
Geef iedere pagina een duidelijke titel die de lading dekt
én overeenkomt met de knop of links erheen. Deze titel moet
goed in beeld komen, bovenin het inhoudelijk deel van de pagina.
Voor de bezoeker is de 'terugkoppeling' van groot belang. Klopt
de titel niet met zijn verwachting bij het aanklikken van de
knop of link, dan raakt hij in verwarring en klikt hij vaak
té snel terug naar de vorige pagina.
Back knop: terug naar vorige pagina
Zorg ervoor dat de bezoeker eenvoudig terug kan naar de vorige
pagina en/of de homepage. De back-knop van de browser moet altijd
naar de vorige pagina leiden.
Glasheldere links
Alle hyperlinks in de site moeten voor iedereen glashelder
maken waar zij naartoe leiden. Gebruik bijvoorbeeld titels van
teksten of documenten niet klakkeloos als link omdat ze daar
niet voor gemaakt zijn. Bedenk altijd of ze als link voor iedere
bezoeker voldoende duidelijk maken waar zij heenleiden.
Geen frames
Frames hebben grote nadelen:
- als iemand via een zoekmachine op uw site terecht komt,
krijgt hij de pagina zonder begeleidende frames, dus zonder
logo en navigatiebalken - hij kan de informatie moeilijk plaatsen
en kan niet verder op de site;
- de afzonderlijke pagina's hebben geen eigen webadres; pagina's
zijn daarom moeilijk te bookmarken en kunnen niet als link
naar iemand worden gemaild;
- het printen van de webpagina is erg lastig - meestal wordt
slechts één van de frames afgedrukt, en niet zelden de verkeerde.
Professionele sites hebben geen frames. Dat bij het scrollen
de navigatie uit beeld kan verdwijnen, is niet zo erg: de bezoeker
weet hem wel te vinden.
Eenvoudige teksten
Webbezoekers lezen meestal niet. Zorg daarom voor korte, eenvoudige
teksten. Zorg dat klanten het belangrijkste al gezien hebben
voordat ze écht zijn gaan lezen. Plaats belangrijke boodschappen
daarom prominent in beeld, in korte bewoordingen. Zorg dat langere
teksten goed scanbaar zijn: het belangrijkste vooraan, korte
alinea's met witregels en veel informatieve kopjes.
Korte alinea's betekent: niet meer dan 5 vrij korte regels.
Lange regels lezen lastig omdat de ogen te veel van links naar
rechts moeten. Bij meer dan 5 regels wordt het lastiger de alinea
te overzien. Hoe meer de tekst als een blok overkomt, hoe minder
mensen geneigd zijn te gaan lezen.
Artikel over webtekst
Eenvoudige bestelprocedures
Klanten houden niet van formulieren invullen. Bovendien kan
daarbij veel misgaan. Zorg dat een bestelformulier zo kort en
overzichtelijk mogelijk is. Stel alleen vragen die voor iedere
leek glashelder zijn en voor de bestelling relevant.
Zorg dat de ingevulde gegevens tijdens het invulproces niet
verdwijnen, bijvoorbeeld als de bezoeker terugklilkt om nog
iets te veranderen of tussendoor elders op de site iets wil
nakijken.
Bied de bezoeker na het invullen een overzicht van zijn antwoorden
en zorg ervoor dat hij die gemakkelijk kan wijzigen.
Richtlijnen voor heldere
formulieren
Test de website
Een website is nooit meteen optimaal op de klant afgestemd.
Dat is bijna onmogelijk. Alleen sites die bij proefgebruikers
zijn getest om zoveel mogelijk gebruiksproblemen op te sporen
en te elimineren, blijken voldoende klantvriendelijk.
Testen kunt u zelf doen: laat mensen die minder bekend zijn
met de inhoud van de site, erop rondsurfen. Laat ze zoeken naar
belangrijke, maar ook naar minder in het oog springende informatie,
naar bekende en minder gangbare producten, laat ze een ingewikkelde
bestelling plegen. Laat ze dat hardopdenkend doen. Kijk wat
er gebeurt, waar het misgaat en hoe u het kunt verhelpen.
En als de site echt van groot belang is, laat hem dan bij een
professioneel bureau testen bij proefgebruikers. Zo'n bureau
weet nog beter de drempels voor uw bezoekers op te sporen. Kijkt
u zelf mee. Want hoe beter u uw klant op het internet leert
kennen, hoe beter u hem van dienst kunt zijn.
Artikel
over websites testen
© Ben Vroom, februari 2005
|
